شعری از رُزه آوسلندر 
برگردان: مه‌ناز طالبی طاری


 

       ونیز من 

 

ونیز

شهر من

 

موج به موج

احساسش می‌کنم

از پلی به پلی دیگر

 

در تمامی قصرهایش

خانه دارم

کنار آبراه بزرگ

 

ناقوس‌های من

شعر می‌نوازند

 

ونیز من

غرق نمی‌شود

 

------------------------------------

 

"وِنیزِ من غرق نمی شود"

نظری کوتاه بر اشعار شاعره‌ی آلمانی زبان Rose Auslaender "رُزهِ آوسلِندِر"

 

نامهــا شعـرنـد. و نامِ Rose Auslaender "رُزهِ آوسلِندِر" نیز شعر است، به تمامی.

رُزهِ (گُلِ رُز) آوسلِندِر (خارجی) به تاریخ ١١ ماه مـه سال ١٩٠١ در Czernowitz "چِرنُوویتس" ـ که در آن زمان هنوز متعلق به کشورِ اُتریش بود ـ با نام "رُزالی بِآتریس روت شِرتسِر" Rosalie Beatrice Ruth Scherzer متولد شد (نام خانوادگی او "شِرتسِر" ـ Scherzer ـ به مفهومِ "شوخ" یا "شوخ طبع" است.)

او پس از تحصیل در رشته‌ی ادبیات و فلسفه بهمراه Ignaz Auslaender "ایگناتس آوسلِندِر" به آمریکا (USA) مهاجرت کرد و پس از جدایی از ایگناتس، در سالِ ١٩٣١ به وطنش، که در این زمان دیگر به کشور رُومانی تعلق داشت، بازگشت. هنگامی که گارد SS "اس اس" در سال ١٩٤١ چِرنُوویتس را به اشغال خود درآورد، رُزهِ در آنجا ـ در Getto "گِتُو" (محله‌ی یهودی‌نشین) ـ زندانی بود و پس از نابودی محله نیز اجازه‌ی ترک کردن شهر را نداشت. زندگیِ او در این دورانِ تاریک تنها مخلوطی از کار در اردوگاه‌های کارِ اجباری، ترس و هراس از مرگ، و بسر بردن در مخفی‌گاه‌های زیرزمینی بود.

پس از رهاییِ یهودیانِ چِرنُوویتس بدست روس‌ها در سال ١٩٤٤ رُزهِ دوباره به آمریکا (USA) بازگشت و از آن پس، سال‌های سال، فقط به زبانِ انگلیسی نوشت. در سال ١٩٦٥ به Duesseldorf "دوسِلدُورف" شهری در آلمان نقلِ مکان کرد. در همین جاست که او از سال ١٩٧٨ به بعد در بسترِ بیماری بسر برده و در تاریخِ سوم ژانویه‌ی سال ١٩٨٨ دیده بر جهان فرو بست.

رُزهِ برای مدت زمانی طولانی در ادبیات آلمانی زبان واقعاً یک "خارجی" ماند. یکی از دلایلِ آن شاید نامِ یکی از هموطنانِ او ـ Paul Antschel "پاول آنچِل"، معروف به "پاول سِلان" Paul Celan، یکی از شاعران بزرگ و معروف آلمانی زبان ـ باشد که رُزه ِ او را خوب می‌شناخت. این نام مدتی همه چیز را ـ و همچنین اشعارِ رُزهِ را نیز ـ تحت شُعاعِ خود قرار داده بود.

امروز اما، شرایط دیگری‌ست. نوشته های بسیاری درباره ی رُزه ِ آوسلِندِر نیمی از برخی کتابخانه‌ها را پُر کرده است. رُزه ِ از سال ١٩٦٥ بار دیگر شروع به نوشتن به زبانِ آلمانی کرد. ـ "نـامِ نَفَسم "اکنون" است" Mein Atem heisst jetzt ـ نام یکی از آخرین کتابهای شعر اوست.

اَ

اَشعار رُزِه نَفَسی سَبُک دارند، آنچنان دِلبازند و آزاد که می‌توانند در نظرِ اول براحتی یادآورِ سَبک‌های مُختصر و کوتاهِ شعری در ادبیات کلاسیک ژاپُنی ـ Haiku "هایکو" و Tanka "تانکا" ـ شوند. اما اگر دقیق‌تر به آنها بنگریم، با وجود همه‌ی سَبُکی و اختصار، در آنها رَوابطی پیچیده از عرفان و تَصَوُفِ یهود، تئوری‌های "کُنستانتین برونِرز" (روانشناس Konstantin Brunner)     ، از فلسفه‌ی اسپینُوزا Spinosa و از عشقِ رُزِه آوسلِندِر به کلمه، که هر کلام را به نامی مُبَدل می‌کند، می‌یابیم.

شعـرهــا نامنـد.